Het kiezen van een hond
De beslissing een hond te nemen is er een waarover je goed moet nadenken. Zeker als je nog nooit een hond hebt gehad, moet je een aantal zaken heel goed overwegen. Weet je bijvoorbeeld wat het houden van een hond inhoudt? Kun je de hond wel bieden wat hij nodig heeft?
Maar ook als je al wel een hond hebt gehad, is het goed iedere keer alles weer opnieuw op een rij te zetten voordat je een definitieve beslissing neemt. Misschien zijn je omstandigheden sinds de aanschaf van je vorige hond erg veranderd, of wil je geen herhaling van de problemen die je met je huidige hond hebt gehad, hoe gek je inmiddels ook op hem bent.
Dit stuk is dan ook bedoeld als wegwijzer voor de vragen en beslissingen waar je voor komt te staan bij het kiezen van een hond.
Enkele vragen over jezelf:
- Waarom wil je een hond?
- Wil iedereen in het gezin een hond?
- Hoeveel tijd heb je voor een hond?
- Hoe bent je gehuisvest?
- Hoeveel beweging kun je de hond geven?
- Kun je het je financieel veroorloven?
Keuzes die je moet maken:
- Rashond of kruising?
- Waarvoor dient of diende een ras?
- Hoeveel ervaring heb je met honden?
- Reu of teef?
- Pup of volwassen hond?
- Lang- of kortharig?
Tot slot:
Waarom wil je een hond?
Moet een hond alles begrijpen wat je hem vertelt, aan kraantjes draaien, en hulp gaan halen als je in nood verkeert? Moet hij al die dingen kunnen die honden in de film presteren?
Dergelijke filmhonden altijd door meerdere honden “gespeeld”, waarbij ieder van die honden zijn eigen specialisme en kunstjes heeft, waaraan uren training zijn besteed. Buiten het zichtsveld van de camera staat de trainer tijdens de opnamen de hond commando’s te geven kom hem tot zijn “spontane” reddingsacties of schattige truukjes aan te zetten. Een echte hond wordt nooit zoals Lassie, Benji, Commissaris Rex of een 101-Dalmatiër! Deze honden bestaan alleen in de fantasie van filmmakers.
Wil je een hond voor de gezelligheid, kameraadschap, om lekker mee te gaan wandelen of rennen, om hondensport mee te doen?
Prachtig! Realiseer je wel dat je omstandigheden geschikt moeten zijn voor een hond. Je moet genoeg tijd aan je hond kunnen besteden, voldoende ruimte voor hem hebben, en enige ervaring in het opvoeden van honden hebben of – via cursussen – opdoen. Bovendien moet je hond geschikt zijn voor jouw omstandigheden: zijn grootte, het soort vacht, zijn mate van activiteit en (eigenlijk het belangrijkste) zijn karakter moeten bij jou en je omstandigheden passen.
Verder is een hond een levend dier: zelfs een perfect opgevoede hond is geen robot die je uit kunt zetten als je het wilt. Het blijft een dier met een eigen wil en initiatieven, soms ongewenst en op de slechtst denkbare momenten! Voor de meeste hondeneigenaren vormt dit juist een deel van de charme van een hond.
Wil iedereen in het gezin een hond?
Als het vooral je kinderen zijn die een hond willen, moet je je realiseren dat maar weinig kinderen de verzorging van een hond lang volhouden. Het hangt van hun leeftijd, verantwoordelijkheidsgevoel en doorzettingsvermogen af. Meestal komt de hoofdmoot van de verzorging en het uitlaten uiteindelijk op degene neer die in het gezin de meeste zorgtaken op zich neemt. Het is absoluut noodzakelijk dat die persoon volledig achter de aanschaf staat.
Maar ook als iemand anders in het gezin eigenlijk geen hond wil, kunnen er problemen ontstaan: de hond is een sociaal dier dat niet lekker in zijn vel zit als iemand hem niet als gezinslid (lees: roedelgenoot) accepteert.
Verder moet je voor jezelf bepalen waaraan een hond voor jou moet voldoen. Moet hij bijvoorbeeld met kinderen, katten, andere honden overweg kunnen? Moet hij alleen kunnen zijn? Moet hij moeiteloos met veel bezoek om kunnen gaan? Afhankelijk van zijn aanleg (ras of type hond en eigen karakter), socialisatie en opvoeding (jouw verantwoordelijkheid) heeft de ene hond hier meer moeite mee dan de andere.
Hoeveel tijd heb je voor een hond?
Alles bij elkaar geteld kost een hond normaal gesproken al behoorlijk wat tijd: uitlaten, (vacht)verzorging, aandacht, spelen en onderhoud van de opvoeding. Voor een pup komt daar nog heel wat bij: zindelijk maken, socialiseren, het intensiefste deel van het opvoeden en trainen… Bedenk wel, dit gaat de hele dag – en ook ’s nachts – door!
Al met al is het daardoor in de praktijk erg moeilijk om een gezin met kleine kinderen of zelfs een drukke part-time baan met de opvoeding van een jonge pup te combineren.
Hoe ben je gehuisvest?
De grootste beperking voor het houden van een hond is vaak niet zozeer het formaat van je woning. Het is veel meer van belang dat er in jouw omgeving ruimte is waar je je hond veilig kunt en mag loslaten en dat je daar ook de tijd en moeite voor neemt. Als je iets dergelijks niet in de buurt hebt, kun je beter voor een kleiner ras kiezen, of, hoe vervelend ook, van het bezit van een hond afzien. Daarnaast zijn bepaalde honden(rassen) echt niet geschikt voor een leven in de stad!
Daarnaast is het essentieel dat je hond niet te veel trappen moet lopen. Een flat is dan ook alleen mogelijk als je een kleine hond hebt die je kunt dragen of als er een lift is. Als er geen lift is, kan zelfs een woning op de eerste verdieping een grotere hond gewrichtsproblemen opleveren.
Voor jouzelf is het dan ook nog belangrijk of je erg gesteld bent op brandschone vloeren en smetteloze kleren. Met een hond behoort dit absoluut tot het verleden. Daar zorgen de hondenharen en modderpoten wel voor!
Hoeveel beweging kun je de hond geven?
Kun je een hond voldoende beweging geven? Ben je er fysiek toe in staat, heb je er voldoende tijd voor, denk je het dag in dag uit vol te kunnen houden de hond drie- tot viermaal per dag in totaal 1½ tot 2 uur uit te kunnen laten, weer of geen weer, zodat hij zijn overtollige energie kwijt kan?
De ene hond heeft meer beweging nodig dan de andere. Over het algemeen hebben kleinere honden minder beweging nodig dan grotere. Daarop bestaan echter de nodige uitzonderingen!
Kun je het je financieel veroorloven?
Voor een hond ben je niet alleen aanschafkosten kwijt (tussen 900 en 1.200 euro voor de meeste hondenrassen). Ook de steeds terugkerende kosten kunnen behoorlijk oplopen. Wat voer betreft ben je voor een kleine hond natuurlijk goedkoper uit dan voor een grote, maar je moet ook rekening houden met dierenartskosten (jaarlijkse vaccinaties en onverwachte problemen), hondenbelasting, pensionkosten als je zonder hond op vakantie gaat, toeslagen als je je hond meeneemt, regelmatige trimbeurten bij bepaalde vachtsoorten, WA-verzekering (als een hond niet inbegrepen is), enz. Bij veel van deze kosten maakt de grootte van de hond weinig of niets uit.
Wil iedereen in huis inderdaad een hond? Heb je er voldoende tijd voor en is je woning er geschikt voor? Kun je de hond voldoende uitlaten? Als je op al deze vragen volmondig “ja!” kunt antwoorden en nog steeds enthousiast bent, kun je overgaan tot de aanschaf van een hond. Maar eerst zul je nog wat keuzes moeten maken!
Rashond of kruising?
Hoewel iedere hond een individu is, is het bij rashonden iets duidelijker wat je kunt verwachten qua uiterlijk, aanleg en karakter. Een kruising is vaak heel schattig en leuk, maar het is niet echt mogelijk om bij een pup te voorspellen hoe groot hij wordt en wat voor temperament hij zal hebben, vooral als de ouders niet aanwezig zijn. Kruisingen zijn over het algemeen wel wat gezonder dan rashonden, al zijn er natuurlijk altijd uitzonderingen op de regel, beide kanten op!
Waarvoor dient of diende een ras?
Ieder hondenras heeft, of had in het verleden, bepaalde taken. De honden werden meestal niet op uiterlijk beoordeeld, zoals tegenwoordig het geval is. Ze werden puur geselecteerd op eigenschappen die ze geschikt maakten voor bepaalde taken.
Met deze specifieke eigenschappen van een hondenras moet je rekening houden bij de aanschaf en je moet ze respecteren. Doe je dat niet, dan kun je problemen verwachten. Een herdershond of veedrijver die niet genoeg te doen krijgt, kan gaan vernielen of zelfs agressief worden. Een waak en verdedigingshond zal, in situaties die hij bedreigend vindt, het heft graag in eigen “hand” nemen en eerder overgaan tot bijten dan bijvoorbeeld een jachthond. Een jachthond zal echter weer eerder zelfstandig achter wild aan gaan.
Zorg er dus voor dat je een hond neemt die ook qua karakter en werkaanleg bij jou en je omstandigheden past, want als een hond zijn aangeboren eigenschappen niet op een of andere manier kan uitleven, zal hij probleemgedrag gaan vertonen. Hierbij kun je o.a. denken aan extreem piepen en blaffen, vernielen, hyperactief gedrag (“ADHD-hond”) en zelfs agressie.
Hoeveel ervaring heb je met honden?
Als je nog nooit een hond hebt gehad, of je bij vorige honden nauwelijks met de opvoeding hebt beziggehouden, zijn er bepaalde rassen waaraan je beter niet kunt beginnen. Maar ook bij de ‘makkelijker’ rassen gaat de opvoeding en training van de hond echt niet vanzelf! Het kost bovendien enige tijd om het een beetje onder de knie te krijgen. En natuurlijk moet je cursussen volgen.
Reu of teef?
Reuen zijn meestal groter dan teven van hetzelfde ras, en over het algemeen iets actiever. Ze zijn vaak ook wat dominanter en leveren vaker agressieproblemen op, zeker naar andere reuen. Sommige mensen menen dat teven aanhankelijker zijn en beter met kinderen. Nadeel van teven is wel dat ze tweemaal per jaar loops worden. De genoemde eigenschappen (op de loopsheid na, natuurlijk!) en hoe een hond zich ontwikkelt, hangt echter heel sterk van het ras, het individu en de opvoeding af.
Pup of volwassen hond?
Veel mensen geven de voorkeur aan een pup. Het is naar hun gevoel een onbeschreven blad dat ze helemaal zelf kunnen vormen (behalve opvoeding speelt echter ook aanleg een grote rol!). Een pup kost natuurlijk wel enorm veel tijd, zeker als je de opvoeding goed wil aanpakken om er ook echt een droomhond van te maken!
Er zijn echter ook veel geschikte volwassen honden beschikbaar. Denk maar aan alle overvolle asiels, terwijl ook rasverenigingen soms een opvang hebben voor volwassen honden van hun ras. Dergelijke honden hebben bovendien vaak al enige opvoeding en training achter de rug. Dat een hond een nieuwe baas nodig heeft, wil niet altijd zeggen dat hij probleemgedrag vertoont! Er zijn allerlei omstandigheden mogelijk waardoor een hond herplaatst moet worden, zoals overlijden van de baas of allergie bij een gezinslid.
Lang- of kortharig?
In de hondenwereld bestaan vele verschillende soorten vachten: kortharig, ruwharig, langharig, en allerlei variaties ertussenin. Iedere vachtsoort heeft wat onderhoud betreft zijn voor- en nadelen, maar sommige kosten toch aanzienlijk meer tijd dan andere. En natuurlijk moeten sommige honden minimaal twee- tot driemaal per jaar getrimd worden.
Als je niet het zorgende type bent dat graag een hondenvacht verzorgt, neem dan een hond met een makkelijk type vacht. Informeer grondig als een fokker je vertelt dat de vachtverzorging wel meevalt. Daarmee kan hij of zij bedoelen dat je je hond drie of vier keer per jaar moet borstelen… maar net zo goed kan hij een dagelijkse, betrekkelijk korte borstelbeurt bedoelen met in het weekend nog eens een uitgebreide beurt! Het is maar net wat iemand gewend is en leuk vindt.
Informatie vergaren
Goed, je hebt besloten een hond te nemen. Je hebt bepaald aan wat voor eisen de hond moet voldoen en wat voor eigenschappen hij ongeveer moet hebben.
Als je voor een rashond kiest, is het nu tijd om wat verder te kijken, rashondenboeken te raadplegen, op Internet rond te snuffelen, enzovoort. Kijk kritisch naar de rasomschrijvingen, naar het gebruik en de karaktereigenschappen van de beschreven honden.
Neem niet klakkeloos aan wat er staat, maar bedenk dat iedere goede karaktereigenschap indien wat overdreven aanwezig of zelfs onder bepaalde vrij gewone omstandigheden, minder prettig kan zijn. Een ‘actieve’ hond kan, indien verkeerd gefokt, nauwelijks opgevoed of niet voldoende uitgelaten, veranderen in een hyperactieve zenuwpees. Een ‘eigenzinnige’ hond kan, als de opvoeding niet goed wordt aangepakt, uiteindelijk uitsluitend zijn eigen weg gaan. Een ‘terughoudende’ hond zal nooit een allemansvriend worden. Maar als er geen speciale aandacht is voor een goed uitgevoerde socialisatie met andere mensen, is de kans groot dat hij ronduit bang is voor iedereen buiten het gezin.
Ga naar hondenshows, informeer bij rasverenigingen en bezoek eens een rasdag. Stel daar de vragen die je bezighouden – de bovenstaand vragen kunnen daarbij als leidraad dienen. Hou wel steeds in je achterhoofd dat je met liefhebbers te maken hebt, die bepaalde nadelen van het ras niet erg vinden of er gewoon een beetje blind voor zijn. Maar met hoe meer mensen je spreekt, hoe duidelijker het beeld dat je je van het ras kunt vormen.
Informeer ook naar erfelijke gebreken en specifieke gezondheidsproblemen van het ras, zoals heupdysplasie, knie- en elleboogafwijkingen of oogafwijkingen. Vraag naar de eisen die bij een rasvereniging gesteld worden aan een mogelijk fokdier. Vraag je dierenarts eventueel om toelichting als bepaalde medische termen je niet duidelijk zijn – en naar zijn ervaringen met het ras!
Ook als je voor een asielhond gaat, is het belangrijk zoveel mogelijk informatie te vergaren over het type hond. Wat voor ras of kruising is het? Kan het asiel een indicatie geven van de eigenschappen van deze hond? Is hij zindelijk? Kan hij netjes met kinderen, katten, verkeer omgaan? Kan hij alleen zijn, kan hij tegen autorijden?
Blijf kritisch
Op het moment dat je er daadwerkelijk op uit gaat om een hond te kiezen, doe je er goed aan een neutraal persoon mee te nemen. Zo iemand kan de zaken vaak wat objectiever bekijken wanneer je zelf helemaal wegsmelt voor een lief pupje of zielig kijkend asielhondje en kan je voor een misstap behoeden.
Als je besluit een volwassen hond te nemen, moet je altijd goed naar zijn achtergrond informeren. Goeie asiels (en de noodopvang voor rashonden) proberen erachter te komen wat een hond wel en niet kan of verdraagt, zodat ze kunnen bepalen of een hond voor jou geschikt is.
Bij honden uit het buitenland is het zaak om goed te kijken bij welke organisatie je deze vandaan haalt. Er zijn serieuze organisaties die hun best doen een goeie match tot stand te brengen en die aan de nodige nazorg doen. Er bestaan ook organisaties die werken met goeie, kleinschalige opvangadressen aan huis in Nederland. Hier kunnen honden uit het buitenland aan het leven in Nederland wennen. Er zijn echter ook organisaties waarbij je op Schiphol een hond in de handen gedrukt krijgt en die vervolgens niet thuis geven als er problemen zijn.
Heb je eenmaal voor een (ras)pup gekozen, blijft nog de keuze van een fokker. Koop nooit een hond uit de krant, in een dierenwinkel of op de markt! Ook Marktplaats en soortgelijke sites zijn berucht, al zitten hier soms ook goeie fokkers tussen.
Veel dieren die via dergelijke media worden verkocht, komen van een broodfokker. Deze brengt de pups onder slechte omstandigheden groot, waardoor ze onvoldoende gesocialiseerd zijn. Hij stelt weinig eisen aan de gezondheid van de ouders, waardoor je grote kans maakt op erfelijke gebreken. En hij ent noch de ouders, noch de pups, waardoor je kans hebt dat je pupje binnen een paar dagen tot weken ernstig ziek wordt. Op dit moment worden ook veel pups massaal uit het Oostblok geïmporteerd, grootgebracht onder de meest nare omstandigheden. Aanschaf van een dergelijke hond betekent niet alleen een emotionele en financiële aderlating voor jouzelf, maar je houdt er ook nog eens deze verschrikkelijk handel mee in stand.
Een rashond kun je het beste aanschaffen via de pupbemiddeling van de rasvereniging. Maar ook dan kan het geen kwaad kritisch te zijn als je pups gaat bekijken bij een fokker. Waar is het nest gehuisvest? Staat het in de woonkamer, de keuken of bijkeuken, lekker gezellig bij het gezin? Prima. Staat het nest in een schuurtje achteraf? Dan kun je er waarschijnlijk beter van af zien. Is het nest goed schoon? Komen de pups vlot naar de bezoekers? Is de moeder vriendelijk? Hoe is de vader, indien aanwezig?
Vaak zijn vanuit de rasvereniging tests op erfelijke afwijkingen verplicht. Vraag de fokker gerust naar de testresultaten bij de ouderdieren en/of zoek deze op bij de Raad van Beheer. Stel hoe dan ook alle vragen die je hebt aan de fokker. Een goeie fokker heeft het beste met zijn pups voor en wil dat ze goed terechtkomen. Hij zal dan ook graag honderduit over de pups en de ouders vertellen. Echt goeie fokkers vragen ook hun kopers het hem van het lijf, zijn minsten even kritisch als jij en geven nooit zomaar een pupje mee!
Via enkele rasverenigingen worden daarnaast pups op gedrag getest voordat ze het nest verlaten. Het is goed mogelijk dat een fokker aan de hand van zo’n test de eigenaars een bepaalde hond toewijst, in plaats van dat de eigenaars zelf mogen kiezen. Voor een gezin met kinderen zal een fokker bijvoorbeeld noch het brutale haantje-de-voorste, noch het aandoenlijk angstige achterblijvertje uitzoeken, maar een rustige, evenwichtige pup.
Wil je een verantwoorde keus maken voor een hond, moet je dus de nodige zaken afwegen en uitzoeken. Er zijn geen garanties, maar als je jouw vooronderzoek zorgvuldig aanpak en je als nodig het geduld opbrengt om te wachten op een ècht goeie hond, dan heb je bijna zeker een kameraad voor het leven – en dat is toch wat de meesten van ons van een hond willen.
De tijd dat je op je nieuwe pup of hond moet wachten, kun je heel goed gebruiken om je te verdiepen honden, bijvoorbeeld door in boeken en op internet te lezen wat er allemaal bij de opvoeding en training van honden komt kijken, hoe zij vertellen wat er door ze heen gaat (lichaamstaal) en hoe zij denken. Èn op zoek te gaan naar een goeie hondenschool!
Nog één laatste tip
Als je uiteindelijk net je nieuwe hond in huis hebt, of het nu een schattig pupje is of een aandoenlijke asielhond: maak hem direct vanaf het begin de huisregels duidelijk. Daarmee voorkom je dat je een paar weken of maanden later allerlei vervelende gewoonten moet doorbreken, wat véééél moeilijker is!
Veel plezier en wijsheid in je zoektocht naar een hond!
Sandra Hurkmans